Ulica Chramcówki

Ulica Chramcówki

Nowotarska u zbiegu z ul. Chramcówki przechodzi w ul. Jana Kasprowicza i dociera daleko do północnych rogatek miasta, mijając po drodze Harendę. Z dwupiętrowym domem przy Kasprowicza nr 1, znanym starszym Zakopiańczykom jako Mirek, wiąże się ciekawa historia. Otóż właściciel domu nazwiskiem Mirek w czasie okupacji hitlerowskiej wywiesił na drzwiach prowadzonego tutaj zakładu wędliniarskiego napis Tylko dla Polaków, co nie wywołało jednak żadnych reperkusji ze strony Niemców – napis wisiał do końca wojny. Ul. Chramcówki wspina się lekko pod górę w kierunku południowym i dochodzi do ronda pomiędzy dworcem PKP i PKS. Powstała na bazie dawnego traktu hutniczego, przebiegając niegdyś przez grunty należące do rodziny Chramców – stąd nazwa.

Zakład Chramca

Najwybitniejszym przedstawicielem rodziny był doktor Andrzej Chramiec, który w dużej mierze przyczynił się do rozwoju i rozpropagowania Zakopanego.

Do końca XIX w. Chramcówki pełniły rolę najbardziej reprezentacyjnej ulicy Zakopanego, przy niej stawiali domy znani ludzie. Po czasach tamtej świetności pozostało parę willi, jak choćby Krzemień pod nr. 20b czy Polonia pod 24.

ANDRZEJ CHRAMIEC (1859-1939) – Zapisał się w historii jako pierwszy góral, który ukończył wyższe studia medyczne. Za namowa doktora Chałubińskiego postanowił otworzyć własny zakład wodoleczniczy w Zakopanem – najpierw w kilkunastopokojowym pensjonacie, później w dużym budynku o wysokim standardzie. W nowoczesnym, jak na owe czasy, Zakładzie Wodoleczniczym doktora Chramca leczono choroby dróg oddechowych, płuc, oskrzeli, serca, żołądka i wątroby. Zasadniczym elementem kuracji były: higiena, kąpiele, psychoterapia i odpowiednia dieta. Stosowano także gimnastykę oraz terapię rozrywkową – tańce, koncerty, teatr. Wspaniały budynek miał 124 pokoje, centralne ogrzewanie, wodociąg z kanalizacja i własna elektryczność. Do zakładu Chramca przybywały wybitne osobistości, śmietanka towarzyska, cyganeria oraz delegacje rządowe i zagraniczne. Do czasów I wojny światowej była to największa i najnowocześniejsza placówka lecznicza w Zakopanem. Chramiec doprowadził do wybudowania ulic Kościuszki i Witkiewicza, był także udziałowcem odcinka linii kolejowej z Chabówki do Zakopanego. Wstawił się pisemnym poręczeniem za uwięzionym w Nowym Targu Leninem, który dzięki takiej protekcji mógł wyjść na wolność i wyjechać za granicę.